ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Καρωτιδική νόσος

(Στένωση καρωτίδας)

Τι είναι η καρωτιδική νόσος;

Καρωτιδική νόσος ονομάζεται η στένωση ή απόφραξη των κοινών ή έσω καρωτιδικών αρτηριών, των κύρια υπεύθυνων αρτηριών για την αιμάτωση του εγκεφάλου.

Στο ύψος του τραχήλου υπάρχει ο διαχωρισμός της κοινής καρωτίδας αρτηρίας στην έσω και στην έξω καρωτίδα. Μία στένωση στην έξω καρωτίδα δεν χρήζει αντιμετώπισης. Σημαντική για την πρόγνωση, καθώς και με ένδειξη θεραπείας, είναι η στένωση στην έσω καρωτίδα καθώς και στην κοινή.

Αυτή προέρχεται, όπως και στην περιφερική αρτηριακή νόσο, από τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας, ή και θρόμβων, η οποία συνήθως παρατηρείται στο ύψος του διαχωρισμού της κοινής καρωτίδας σε έσω και έξω.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την στένωση καρωτίδας;

Όπως και στην περιφερική αρτηριακή νόσο, παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, το φύλο (άντρες), καθώς και γενετικοί παράγοντες (ιστορικό της νόσου στην οικογένεια).

Ασθενείς με στένωση καρωτίδας παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο παρουσίασης εμφράγματος του μυοκαρδίου, καθώς και περιφερικής αρτηριακής νόσου.

Ποιά είναι τα συμπτώματα στένωσης της καρωτίδας;

Μία στένωση, καθώς και μία απόφραξη, της καρωτιδικής αρτηρίας είναι συνήθως ασυμπτωματική. Ασθενείς με καρδιοπάθεια ή περιφερική αρτηριοπάθεια πρέπει να εξετάζονται για αποκλεισμό στένωσης καρωτίδας λόγω αυξημένου κινδύνου.

Τα κύρια συμπτώματα είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο με νευρολογικά συμπτώματα (ημιπάρεση, αφασία, αδυναμία άκρων ή προσώπου, έλλειψη αισθητικότητας κτλ.), μία παροδική ισχαιμική προσβολή (TIA, transient ischemic attack) καθώς και συμπτώματα στο μάτι από απόφραξη της οφθαλμικής αρτηρίας, που είναι κλάδος της καρωτίδας.

Σε περίπτωση οφθαλμικής συμπτωματολογίας το πρόβλημα συνήθως παραμένει με μείωση του οπτικού πεδίου και θόλωση, ακόμα και αν ακολουθηθεί θεραπεία και χειρουργείο. Σε μία παροδική ισχαιμική προσβολή τα συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου αποχωρούν εντός 24ώρου. Αν και τα συμπτώματα αποχωρούν, είναι σημαντικό ο ασθενής να αναζητήσει επειγόντως ιατρική βοήθεια. Ασθενείς με ΤΙΑ έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρού εγκεφαλικού επεισοδίου και είναι σημαντικό να βρεθεί η αιτία των συμπτωμάτων.

Πότε υπάρχει ένδειξη χειρουργικής θεραπείας στην καρωτίδα;

Ασθενείς με ασυμπτωματική στένωση καρωτίδας <70% ή με χρόνια πλήρη απόφραξη δεν χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης. Βασική σε αυτούς τους ασθενείς είναι η συντηρητική αντιμετώπιση των επιβαρυντικών παραγόντων, όπως κόψιμο του καπνίσματος και η θεραπεία της υπέρτασης και του διαβήτη. Σε ασθενείς με πλήρη απόφραξη της μίας καρωτιδικής αρτηρίας είναι σημαντικός ο τακτικός έλεγχος της άλλης καρωτιδικής αρτηρίας.

Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η πρόσθετη προφυλακτική θεραπευτική αγωγή με έναν αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα (ασπιρίνη/Salospir ή κλοπιδογρέλη/Plavix) καθώς και με στατίνες κατά της χοληστερίνης.

Ασθενείς με ασυμπτωματική στένωση καρωτίδας >70% χρήζουν χειρουργικής θεραπείας, είτε με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση (ενδαρτηριεκτομή με ή χωρίς patch) είτε με τοποθέτηση Stent.

Σε ασθενείς με συμπτωματική στένωση καρωτιδικής αρτηρίας αλλάζει το ποσοστό ένδειξης χειρουργείου από το 70% στο 50%. Στένωση <50%, αν και συμπτωματική, δεν έχει ένδειξη χειρουργικής θεραπείας, εκτός αν εμφανιστούν επαναλαμβανόμενα εγκεφαλικά επεισόδια και αποκλειστούν οι άλλες αιτίες εγκεφαλικού, όπως μία αρρυθμία της καρδιάς. Σε αυτούς τους ασθενείς σημαντικό ρόλο παίζει η θεραπεία με αντιαιμοπεταλιακό παράγοντα και στατίνη.

Σε συμπτωματική στένωση καρωτίδας >50% υπάρχει ένδειξη της χειρουργικής θεραπείας εντός της εβδομάδος από την αρχή των συμπτωμάτων. Σε επαναλαμβανόμενα συμπτώματα εγκεφαλικού ή σε πλήρη θρομβωτική απόφραξη υπάρχει ένδειξη για επείγουσα χειρουργική θεραπεία.

Μία στένωση θεωρείται συμπτωματική μέχρι και 6 μήνες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων εγκεφαλικού, ΤΙΑ ή οπτικής συμπτωματολογίας.

Πώς γίνεται η διάγνωση της καρωτιδικής νόσου;

Gold Standard στη διάγνωση της στένωσης καρωτιδικής αρτηρίας είναι ο υπερηχογραφικός έλεγχος (triplex). Με βάση την ταχύτητα ροής του αίματος στην περιοχή της αθηρωματικής πλάκας, καθορίζεται και ο ποσοστιαίος βαθμός στένωσης (κριτήρια NASCET). Σημαντικό ρόλο παίζει ο υπέρηχος και στον καθορισμό του είδους της στένωσης, αν είναι μόνο με αθηρωματική πλάκα ή και με θρόμβους (επίθρομβο), που αυξάνουν τον κίνδυνο διεγχειρητικής επιπλοκής.

Για την απεικόνιση της στένωσης καθώς και την πλήρη απεικόνιση των αγγείων μέχρι και το αορτικό τόξο πρέπει να ακολουθήσει μία ψηφιακή, μία μαγνητική ή μία αξονική αγγειογραφία.

Απαραίτητες προεγχειρητικά είναι μία απεικόνιση του εγκεφάλου μέσω αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας, καθώς και μία εξέταση από ειδικό νευρολόγο.

Ο Ιατρός έχει πολυετή πείρα στη διάγνωση με χρήση υπερήχου (Triplex) καθώς και στη θεραπεία της στένωσης καρωτίδας (ενδοαυλική χειρουργική και κλασική χειρουργική μέθοδος).